KVKK Uyarınca bazı meslek grupları açısından VERBİS kaydı zorunludur

Yasa hükümlerine göre kişisel verileri işleyen gerçek ve tüzel kişiler, kişisel verileri işlemeye başlamadan önce VERBİS ’e kayıt olmak zorundadır.

KVKK UYARINCA BAZI MESLEK GRUPLARI AÇISINDAN VERBİS KAYDI ZORUNLUDUR

7 Nisan 2016 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu” ile Türkiye'de kişisel verilerin korunmasının sağlanması amaçlanmıştır.
Bu amaçla kurulan Kişisel Verileri Koruma Kurumu, bir kamu kurumu niteliğinde olup, kişisel verilerin, temel hak ve özgürlüklere uygun şekilde işlenmesini sağlamakla görevli ve yetkilidir. 

Hangi Veriler Kişisel Veridir?

Kişisel veri, kimliği belirli veya belirlenebilir gerçek kişiye ilişkin her türlü bilgiyi ifade etmektedir. Bu bağlamda sadece bireyin adı, soyadı, doğum tarihi ve doğum yeri gibi onun kesin teşhisini sağlayan bilgiler değil, aynı zamanda kişinin fiziki, ailevi, ekonomik, sosyal ve sair özelliklerine ilişkin bilgiler de kişisel veridir.
Buna göre; isim, telefon numarası, motorlu taşıt plakası, sosyal güvenlik numarası, pasaport numarası, özgeçmiş, resim, görüntü ve ses kayıtları, parmak izleri, genetik bilgiler gibi veriler dolaylı da olsa kişiyi belirlenebilir kılabilme özellikleri nedeniyle kişisel veri niteliğindedir.
Bununla birlikte, kişinin ırkı, etnik kökeni, siyasi düşüncesi, felsefi inancı, dini, mezhebi veya diğer inançları, kılık ve kıyafeti, dernek, vakıf ya da sendika üyeliği, sağlığı, cinsel hayatı, ceza mahkûmiyeti ve güvenlik tedbirleriyle ilgili verileri ile biyometrik ve genetik veriler, özel nitelikli kişisel verilerdir.
Anayasanın 20. maddesi, kişinin temel haklarından biri olan ‘özel hayatın gizliliği’ hakkını düzenlemektedir. 2010 yılında bu maddeye kişisel verilerle ilgili bir düzenleme eklenmiş olup, buna göre; “Herkes, kendisiyle ilgili kişisel verilerin korunmasını isteme hakkına sahiptir. Bu hak; kişinin kendisiyle ilgili kişisel veriler hakkında bilgilendirilme, bu verilere erişme, bunların düzeltilmesini veya silinmesini talep etme ve amaçları doğrultusunda kullanılıp kullanılmadığını öğrenmeyi de kapsar. Kişisel veriler, ancak kanunda öngörülen hallerde veya kişinin açık rızasıyla işlenebilir. Kişisel verilerin korunmasına ilişkin esas ve usuller kanunla düzenlenir.” olarak yer almaktadır.
Görüldüğü üzere kişisel verilerin işlenebilmesi, kanunda öngörülen haller dışında kişinin açık rızasına bağlıdır. 

Açık Rıza Nedir?

Açık rıza, ilgili kişinin kendisiyle ilgili veri işlenmesine, özgürce, konuyla ilgili yeterli bilgi sahibi olarak, tereddüde yer bırakmayacak açıklıkta ve sadece o işlemle sınırlı olarak verdiği onay beyanıdır.
Açık rızanın önemi, veri işleyene, gerçekleştireceği fiil konusunda yol göstermesidir. Kişi, açık rıza açıklaması ile aslında veri sorumlusuna kendi hukuksal değerine ilişkin verdiği kararı bildirmiş olmaktadır. 
Kişisel verilerin işlenmesinde sayılan genel ilkeler ise şunlardır;
- Hukuka ve dürüstlük kurallarına uygun olma,
- Doğru ve gerektiğinde güncel olma,
- Belirli, açık ve meşru amaçlar için işlenme,
- İşlendikleri amaçla bağlantılı, sınırlı ve ölçülü olma,
- İlgili mevzuatta öngörülen veya işlendikleri amaç için gerekli olan süre kadar muhafaza edilme.
Kişisel verilerin işleme amaçlarını ve vasıtalarını belirleyen, veri kayıt sisteminin kurulmasından ve yönetilmesinden sorumlu olan gerçek veya tüzel kişilere “Veri Sorumlusu” denilmektedir.

VERBİS Nedir?

Kişisel Verileri Koruma Kurumu (KVKK), yürürlüğe girdikten sonra kişisel verileri işleyen gerçek ve tüzel kişilere yönelik yükümlülükler getirmiştir. Bu yükümlülüklerin en önemlisi, kısa adı VERBİS olan “Veri Sorumluları Sicil Bilgi Sistemi” olmuştur. 
Yasa hükümlerine göre kişisel verileri işleyen gerçek ve tüzel kişiler, kişisel verileri işlemeye başlamadan önce VERBİS ’e kayıt olmak zorundadır.
Buna göre ilgili gerçek ve tüzel kişiler, veri işleme faaliyetleriyle ilgili bilgileri kategorik bazda VERBİS sistemine beyan etmek zorundadır. VERBİS sistemi ile, gerçek ve tüzel kişilerin veri sorumlularının kimler olduğu açıklanır ve kişisel verilerin korunması hakkında nasıl bir yol, yöntem izleyeceklerini sisteme tanımlamış olur.
Eczaneler, doktorlar, diş hekimleri, hastaneler, sigortacılar, oto galericiler, restoranlar, cafeler, inşaat şirketleri, spor salonları başta olmak üzere, kişilerin ad soyad, TC kimlik numarası, adres, fotoğraf veya kamera kaydı gibi kişisel verilerini kaydeden her gerçek ve tüzel kişi, VERBİS sistemine kayıt olmak zorundadır.
Ancak bu kişiler VERBİS sistemine kayıtlı olmasa bile, Kişisel Verileri Koruma Kanununa aykırı işlem yapılması durumunda, Kişisel Verileri Koruma Kurumu  tarafından idari para cezası uygulanabilir. Bu sebeple kişisel verileri kaydeden gerçek ve tüzel kişilerin, tüm veriler için envanter oluşturması ve hangi envanterde hangi veriyi hangi amaçla ve ne kadar süre ile saklaması gerektiğini belirtmelidir. 
VERBİS sistemine kayıt olması zorunlu olan diyetisyenler, özel doktorlar, psikologlar, eczaneler, tıp merkezleri, hastaneler, laboratuvarlar gibi meslek grupları, yıllık çalışan sayısına veya bilançoya bağlı olmaksızın KVKK gereği VERBİS kaydı yaptırmak zorundadır.
Bununla birlikte, Noterler, Siyasi partiler, Avukatlar, Gümrük müşavirleri, Arabulucular, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler,  Dernekler, vakıflardan ve sendikalardan yalnızca ilgili mevzuat ve amaçlarına uygun, faaliyet alanlarıyla sınırlı ve sadece kendi çalışanlarına, üyelerine, mensuplarına ve bağışçılarına yönelik kişisel veri işleyenler VERBİS ’e kayıt yükümlülüğünden istisna tutulmuştur.
VERBİS ’e, Kişisel Verileri Koruma Kurumunun internet sitesi olan “www.kvkk.gov.tr” aracılığıyla giriş yapılır ve ekrana gelen sayfada yer alan VERBİS butonuna tıklanarak ve ilgili alanlar doldurularak kayıt olunur.
Kişisel verilerini kaydeden gerçek veya tüzel kişilerin 31 Aralık 2021 tarihine kadar KVKK gereği VERBİS kaydı yaptırması zorunlu olup, VERBİS kaydı yaptırılmaması halinde 20.000,00 TL’den 1.000.000,00 TL’ye para cezası uygulanabilir. 
Bu sebeple yukarıda meslek grupları sayılı olan, kişisel verilerini kaydeden gerçek veya tüzel kişilerin, süresi dahilinde VERBİS kaydını yaptırması gerekmektedir.

Av. Çiler Nazife Koşar