Bağırsaklarda bulunan clostridium perfringens tip D bakterisinin çoğalarak toksin salgılamasından ileri gelen ve özellikler kuzu ve oğlaklarda ani ölümlere neden olan bir hastalıktır. C 1 perfringens tip D, yaygın olarak rastlanan anaerop bakterilerdir. Toprakta, suda ve sağlıklı koyun ve keçilerin bağırsaklarında yaşayan bu bakteriler bazı özel durumlarda hızla çoğalarak toksin üretebilmektedir.

HASTALIĞIN OLUŞUMU VE NEDENLERİ

-Hayvanların büyüme ve gelişme evrelerinde bulunmaları,

- Gelişme hızının yüksek ve kondisyonlarının iyi olması,

- Aşırı miktarda süt veya dane içeren yemlerin tüketimi,

- Hastalık, stres veya iyileşme dönemlerinde bağışıklık sistemi yetersizliği,

-Aşırı miktarda hububat ile beslenme,

-Yüksek düzeyde kesif düşük düzeyde kaba yem içeren rasyonların tüketilmesi,

-Sindirim sistemi parazitlerinin (nematodlar (yuvarlak solucanlar), tenyalar veya koksidiyoz (protozoa) )hayvanlarda çoğalması,

-Kuzularda tenya invazyonları,

-Sindirim sistemi hareketliliğinde azalma.

HASTALIK BELİRTİLERİ

 -İştah kaybı,

-Durgunluk ve esneme,

-Yüz kaslarında seğirme,

-Ağızda köpük tarzında salya,

-Karında rahatsızlık,

-Kan içerebilen bol miktarda sulu ishal,

Genç hayvanlarda ilk belirtilerden 12 saat sonra ani ölümler gerçekleşebilir. Bazı kuzu veya oğlaklar heyecan veya çırpınma gibi sinirsel belirtiler gösterebilmektedir. Sinirsel belirtilerden dakikalar sonra ani ölümler yaşanır. Ani ölüm görülen hayvanlara yapılacak otopsi sonrası klinik olarak teşhis koymak mümkündür.

TEDAVİ VE KORUNMA YÖNTEMİ

Enterotoksemiye karşı aşılama en ucuz ve etkili yöntemlerden birisidir. Enterotoksemi aşısı en geç ekim ayında uygulanmalıdır(Kuzu ve Oğlaklara 15 gün ara ile 2 defa uygulanmalıdır) 6 ayda bir defa Enterotoksemi aşısı yapılmalıdır. Aşı kayıtları tutulmalıdır.Sütte kalıntı bırakmayan kıl kurtlarına,şeritlere ve kelebeklere etkili bir iç paraziter ilaç kullanılmalıdır. Ani veya gereğinden hızlı bir şekilde kesif veya dane yemlere geçilmemelidir. Yeni kesif yeme geçiş 5-7 günlük bir alıştırma dönemini takiben olmalıdır Tekiz olarak doğan kuzuların bir defada yüksek miktarda süt tüketimine izin verilmemelidir. Bu hayvanlar annelerini emerken takip edilmelidir. İşletmelerde temizlik ve hijyen koşullarının sağlanmasına ve korunmasına özen gösterilmelidir. Özellikle kuzu ve oğlakları strese sokacak uygulamalardan (kalabalık barındırma, elle tutma, yetersiz yemlik ve suluk kullanma) uzak durulmalıdır.  

 Hastalığa yalakanmış olan hayvanlara karşı ise,Clostridium perfringens C&D antitoksininin deri altından verilmesi,antibiyotik kullanımı,mide asitliğini hafifletici maddelerin ağız yoluyla verilmesi,köpük oluşumunu engelleyen ilaçların verilmesi, ensefalopatiyi (sinir sistemi sorunlarını) önlemek veya tedavi etmek için kas içi B1 vitamini verilmesi,bağırsak mikroflorasını düzenlemek amacıyla doğal veya ticari probiyotiklerin verilmesi uygun olur.